ĐOẢN KHÚC 18

 TRANG ĐIỂM

Chẳng ai trang điểm khi sống một mình. Trang điểm là muốn được người nhìn. Muốn đẹp là để thu hút người và để người thu hút mình. Ngày nào còn sự khoắc khoải muốn được thu hút ấy trên mặt đất thì trang điểm sẽ mãi mãi là vấn đề. Trai cần tài, gái cần sắc, từ thế hệ này sang thế hệ khác, từ miền đất này qua miền đất nọ, cứ thế mà con người đi tìm.

Tiêu chuẩn của xã hội mong ước là trời sinh làm con gái thì phải đẹp. Từ đó, người con gái cần vàng bạc, gấm vóc để điểm trang. Đời cũng muốn làm trai phải có tài. Vì thế, trí thức cũng có thể là một thứ trang điểm cho người con trai. Trong những tiêu chuẩn ấy, cũng có tiêu chuẩn cho người tông đồ. Đã là tông đồ thì phải đạo đức.
Bởi thế, thánh thiện có thể cũng là thứ trang sức mà xã hội đẩy người tông đồ đi tìm. Và, khi sự thánh thiện trở thành đồ trang sức thì nhân đức chỉ là một tà áo lụa, một chiếc nhẫn trên ngón tay mà thôi. Có phải người con gái trời đã sinh để làm tươi mát cuộc đời. Họ là bông hoa trên bàn viết cho một người nghệ sĩ, họ đưa sáng tạo tới, họ gọi tác phẩm thành hình.

Thượng Đế muốn họ đẹp để giúp Ngài một tay kiện toàn sự sống trên vũ trụ này, vì thế làm đẹp là “giới luật yêu thương” mà Ngài đã phổ vào tâm hồn mỗi người con gái. Họ được kêu gọi làm đẹp và Thượng Đế chuẩn bị cho họ tằm dâu nhả tơ may áo.
Loài ong cần mật để cho đời ngọt ngào vì đời nhiều đắng cay. Đời cần ngọt ngào để đời tiếp tục sống. Hoa không hương thì làm sao cho ong biết đường tìm đến hoa. Vì thế, hương như nhan sắc gọi ong tới. Hoa lấy hương gọi ong đến mà đưa nhụy phấn bay. Rồi chúng, cả hai, ban cho đời trái thơm dịu dàng.

Hoa cho ong mật ngọt. Ong cho hoa sự sống giao thoa. Sự khôn ngoan của Thượng Đế đã cho hoa có hương chỉ lối cho bầy ong. Cái đẹp của người con gái cũng trong mục đích của Thượng Đế là nuôi dưỡng sự sống của trái đất này. Người con gái cho người con trai tín hiệu mà tìm đường. Bởi đó, người con gái trang điểm cho mình mà không có trái tim kính trọng sự sống và yêu mến sự sống là họ đã ăn cắp ơn sủng của Thượng Đế.

Trái đấy này đẹp là sự sống mà Thượng Đế đã trang hoàng cho nó. Ngài có muôn ngàn cánh ong là sứ giả buông lối bay tìm hoa. Mỗi mùa hoa nở là nghìn vạn tiếng gọi yêu thương. Từng hoa đánh đi những tín hiệu yêu. Rồi ngang dọc bầu trời, hàng triệu cánh ong nhỏ bận rộn vì những tín hiệu ấy. Chúng bay mọi góc biển chân trời để kiếm tìm. Chúng vượt thung lũng, chúng băng rừng già, chúng ngang sa mạc. Tất cả vì Thượng Đế có sáng kiến vô cùng thú vị. Ngài làm cho vũ trụ nôn nao chỗ nào cũng là yêu mến. Rồi êm đềm mà rạo rực, cả mặt đất chuyển mình. Bông hoa im lặng kết nụ thành trái. Hàng triệu triệu sự sống trong trái ngọt sẵn sáng gieo xuống đất mềm cho vũ trụ tiếp tục vũ điệu.

Từ nguyên thủy lâu lắm rồi, và sẽ là mãi mãi sau này không ai biết đến bao giờ, hoa cứ có hương và bầy ong cứ náo nức đi tìm. Hoa không bay đi đây đó nhìn vũ trụ được thì Thượng Đế cho hương để mà làm dáng. Để bầy bướm rách cánh trong sương. Để bầy ong vất vả tìm kiếm. Nhưng hoa và ong, chúng chung khúc ngợi ca sự sống. Từ vùng đất này tới vùng đất khác. Hoa tiếp tục trang điểm đời mình bằng hương cho ong. Ở nơi đâu cũng thế, từ bờ tre vắng vẻ đến đồi sim trên ngàn hoa nào cũng có sắc cho bầy bướm khỏi lạc lối. Chúng bận rộn trang điểm cho mình. Và vì thế mà vũ trụ mới tươi xinh. Ngày hoa hết sắc màu và không còn hương bay. Ngày đó sẽ ủ dột cho bấy bướm biết bao bà sầu buồn cho cánh ong như thế nào. Đấy là ý nghĩa của trang điểm.

Sau khi tạo dựng nên những tín hiệu yêu thương ấy. Thượng Đế thấy bầy ong và cánh hoa thu hút nhau, Ngài hài lòng để rồi viết những trang đầu Kinh Thánh như thế này: “Mọi sự đều tốt lành quá dỗi” (St 1,31).
Thấy mọi sự tốt lành. Vũ trụ tưng bừng tìm kiếm tìm những tín hiệu yêu. Rồi Ngài bảo: “Ta hãy làm ra con người” (St 1,26). Thế rồi Ađam-Evà vào đời. Thượng Đế bảo họ: “Hãy sinh sôi nẩy nở và nên đầy dẫy trên mặt đất” (St 1,28). Từ đó, Evà theo hoa gởi những tín hiệu yêu và Ađam bắt chước cánh ong đi tim. Evà có nhan sắc và bầy bướm trong hồn Ađam rung cánh trong sương mai.
Nhưng câu chuyện thần tiên không bao lâu phải chấm dứt. Evà đã muốn trang điểm cho mình một trí tuệ: “Ngày nào ăn trái táo ấy nàng sẽ nên thông minh” (St 3,4). Evà nhìn trái cây đẹp mắt và thèm ăn. Người đàn bà đầu tiên của vũ trụ đã hái trái táo hồng đưa lên môi. Người thiếu nữ trang điểm sai từ dạo đó.

Theo dọc thời gian vào những thế kỷ tiếp nối, trang điểm là đầy đọa lao đao cho mọi người con gái. Khi người con gái trang điểm mà không có thương yêu cho sự sống thì tín hiệu yêu sẽ làm người con trai lầm lạc. Khi người con trai lầm lạc thì con người khổ lụy.
Sau trái táo Evà, cuộc luân vũ tuyệt vời của con người đã chấm dứt. Chỉ còn hoa và bầy ong vẫn tiếp tục. Trái đất hoang vu lỗi cung điệu nên Thượng Đế tiếp tục tạo dựng bầy ong và rừng hoa để lời Kinh Thánh còn nối tiếp âm hưởng tốt đẹp thuở ban đầu. Ngày nào người con gái còn trang điểm sai thì vũ trụ còn lỗi nhịp. Ngày nào người con trai còn lầm lẫn vì trang điểm của người con gái thì lỗi nhịp ấy vẫn nối dài.

Người con gái có nên trang điểm cho người con trai tìm kiếm? Chắc Thượng Đế muốn như vậy. Nhưng thế nào là trang điểm và thế nào là đẹp thì e rằng người con gái chắc khó đủ trí tuệ để trả lời. Vì họ muốn thông minh như các thần “để biết mọi sự” nên trí tuệ họ thành cằn khô. Ađam đã lầm lẫn ngay bởi trí tuệ của Evà thì làm sao người con trai trả lời được câu hỏi ấy. Bởi đó, đi tìm định nghĩa cho trang điểm vẫn là câu hỏi gian nan. Và rồi, người con gái sẽ tiếp tục gian nan vì nhan sắc. Còn người con trai vì nhan sắc cũng sẽ tiếp tục gian nan theo.
Chinh phục làm người ta thỏa mãn hạnh phúc và để người khác chinh phục cũng là thú yêu đương.

Yêu và được yêu là nhu cầu sống. Bởi thế, con người tiếp tục trang điểm để thu hút nhau. Rồi xã hội cũng sẽ tiếp tục trang điểm để thu hút nhau. Rồi xã hội cũng sẽ tiếp tục ban ra những thúc đẩy. Trai phải tài. Gái phải sắc. Tu sĩ phải đạo đức. Những khả năng ấy cần thiết để người đến với mình, để mình đến với người. Vì thế, người tông đồ cũng không dễ tránh khỏi đi tìm sự thánh thiện để đáp ứng quy định xã hội và nhu cầu của mình. Từ đấy, nảy sinh những nhân đức như một thứ trang điểm.

Thánh thiện là hương nhân đức, nó thắp sáng bóng đêm. Khi người tông đồ lấy sự thánh thiện để trang điểm thì phải tìm ánh sáng để lộ ra người ta mới thấy nhân đức. Thánh thiện ấy không có khả năng đưa nhân đức ngược chiều gió, nên người tông đồ đó phải tìm chiều gió mà thả hương.
Khi chán việc tông đồ vì người khác không thấy nhân đức của mình thì đấy là dấu hiệu nhân đức đó chỉ là một thứ trang điểm.

Bấy giờ, trong đáy sâu linh hồn có bóng dáng của ghen tuông thôi thúc. So sánh mình với người. Xao xuyến về lời khen chê của người chung quanh định giá về tiếng tăm của mình, băn khoăn về địa vị nơi xã hội sẽ làm lệch lạc nhận thức về sự thiêng liêng của công việc tông đồ. Và rồi, cũng việc tông đồ, nhưng nếu tôi mất đi ngôi vị kia, không được người ấy để ý, tôi thấy chán nản rồi thôi không hợp tác nữa.

Người con gái trang điểm sai là đem đời mình đi bên vực thẩm chênh vênh. Nhưng người tông đồ dùng sự thánh thiện để trang điểm sẽ đem đời mình đi dưới hố sâu.

Lm Giuse Nguyễn Tầm Thường